Tworzymy lepszą przyszłość chroniąc środowisko i przeciwdziałając zmianom klimatycznym.

Rusza konkurs mikrograntowy na działania ekologiczne realizowane na rzecz społeczności lokalnych w woj. Śląskim. Inicjatorem i organizatorem akcji jest Fundacja Better Future, która sfinansuje trzy najciekawsze inicjatywy – przekazując na każdy projekt kwotę 5 tys zł. 

– Wiemy, że wśród mieszkańców woj. śląskiego nie brakuje pasjonatów, którzy chcą zmieniać własne otoczenie i mają świetne pomysły na ekologiczne rozwiązania, które mogą się przydać lokalnej społeczności. Często do realizacji brakuje jedynie środków finansowych. Chcemy poznać pomysły na inicjatywy i wesprzeć te najciekawsze – mówi Karolina Trzcionka, prezes Fundacji Better Future.  

Cel konkursu 

Celem konkursu jest wzmacnianie potencjału społeczności lokalnej w zakresie działań o charakterze ekologicznym, inspirowanie do realizacji inicjatyw na rzecz wspólnego dobra w środowisku lokalnym, a także zachęcanie do współdziałania i partnerstwa w realizacji wspólnych projektów angażujących społeczność lokalną.  

Działania 

Mikrodotacje (maksymalna kwota jednego grantu wynosi 5 tys. zł) mogą zostać przeznaczone na różnorodne działania – od prowadzenia warsztatów czy zajęć edukacyjnych, przez tworzenie ogrodów, realizację działań artystycznych czy wprowadzanie rozwiązań cyfrowych, po doposażanie miejsc czy placówek w sprzęty korzystnie wypływające na środowisko. Ważne, aby zgłaszane inicjatywy realizowane były na terenie woj. śląskiego lub miały wpływ na społeczność lokalną województwa. Co konkretnie można zrobić? Przeprowadzić warsztaty ekologiczne dla dzieci w lesie, zbudować hotel dla pszczół w przedszkolu, napisać i promować przewodnik o drugim obiegu rzeczy. Możliwości jest wiele, wszystko zależy od pomysłowości wnioskodawców.  

Uprawnieni wnioskodawcy 

Konkurs ma charakter otwarty, a uczestnikiem może być każdy – fundacje, stowarzyszenia, placówki edukacyjne (szkoły, przedszkola), osoby fizyczne, przedsiębiorstwa, instytucje publiczne. Wystarczy opisać własny pomysł w internetowym formularzu (określając zakres, cele, rezultaty i harmonogram działań). Trzy najciekawsze pomysły zostaną dofinansowane – każdy kwotą 5 tys. Złotych. 

Terminy 

Pomysły można zgłaszać za pośrednictwem formularza online. Termin składania wniosków upływa 30.09.2022, a działania można będzie realizować od 18 października do 20 grudnia 2022r.  Regulamin konkursu dostępny jest tutaj. 

Dobiegła końca pierwsza wspólna akcja Fundacji Better Future i Polskiego Alarmu Smogowego. Fundacja wsparła innowacyjną kampanię PAS „Zobacz czym oddychasz” sumą 55.000 zł, która została przeznaczona na wyprodukowanie modelu tzw. “mobilnych płuc”. Instalacja sfinansowana przez Fundację podróżowała po miastach i miejscowościach województwa śląskiego obrazując poziom zanieczyszczenia powietrza. 

Mobilne płuca odwiedziły Imielin, Pyskowice, Cieszyn, Ornontowice, Rudziniec, a także Toszek. W każdej lokalizacji instalację można było oglądać przez dwa tygodnie. Dwumetrowy model ludzkich płuc „oddychał” pochłaniając zanieczyszczenia powietrza, które osiadały na białej materii pokrywającej instalację. Po dwóch tygodniach materiał pokrywał się pyłem i przybierał grafitowy lub nawet czarny kolor.  

Celem kampanii Polskiego Alarmu Smogowego jest uświadomienie mieszkańcom miejscowości, w których pojawia się instalacja, jaka jest jakość powietrza i poziom jego zanieczyszczenia. Zmiana koloru instalacji unaocznia jakie powietrze trafia do płuc osób żyjących w konkretnych miejscowościach. 

Instalacja zasponsorowana przez Fundację wzbogaciła akcję PAS, dzięki czemu jeszcze większa liczba miejscowości mogła monitorować stan powietrza. Jak podkreśla Piotr Siergiej z Polskiego Alarmu Smogowego: To specyficzny sezon i rekordowa liczba lokalizacji, do których trafiła nasza instalacja. Mobilne płuca ustawiano zazwyczaj w miejscowościach, w których nie są prowadzone pomiary jakości powietrza, a ich mieszkańcy często nie mają świadomości, jakim powietrzem oddychają. Duże zaangażowanie ze strony lokalnych alarmów smogowych pozwoliło na szerokie dotarcie z informacją o złej jakości powietrza do miejscowości, gdzie świadomość na ten temat jest jeszcze bardzo niska. 

W ramach akcji realizowanej w Imielinie, Pyskowicach, Cieszynie, Ornontowicach, Rudzińcu, a także Toszku – poza samą instalacją pojawiały się także dodatkowe działania. Część gmin organizowała dodatkowe spotkania związane z wymianą kotłów, część dystrybuowała materiały związane z dopłatami w ramach programu “Czyste Powietrze”.  

– Instalacja zwraca uwagę, trudno przejść obok niej obojętnie. Szczególnie, gdy już po kilku dniach można zauważyć jej znaczne zaszarzenie. Wybór lokalizacji był świadomy – płuca pojawiały się na rynkach miast czy w centralnych punktach miejscowości. Dzięki temu ogromna liczba osób mogła “zobaczyć, czym oddycha”. Spotkaliśmy się także z zainteresowaniem mediów – zarówno lokalnych jak i regionalnych, co pozwoliło z przekazem dotyczącym smogu do jeszcze szerszego grona odbiorców – podsumowuje Karolina Trzcionka, Prezeska Fundacji Better Future.  

Przy akcji Fundacja z powodzeniem współpracowała z włodarzami miast i gmin, w których pojawiały się płuca. Dzięki partnerskim relacjom udało się zwiększyć zainteresowanie społeczności – samą instalacją, ale możliwością wymiany piecy. Jak podkreśla Adam Wójcik, Burmistrz Miasta Pyskowice: Realnie wzrosło zainteresowanie mieszkańców wymianą źródła ciepła na bardziej ekologiczne, przekładające się na liczbę zapytań i wniosków. Mogę jednoznacznie stwierdzić, że był to efekt inicjatywy „mobilne płuca”. 

Instalacja była odwiedzana i oglądana nie tylko przez przechodniów. Część gmin skorzystało z akcji, by edukować dzieci i młodzież, w ramach zorganizowanych wycieczek i bieżącego obserwowania zmieniającej się barwy płuc. Tak właśnie było w Ornontowicach: W trakcie trwania akcji instalację mobilnych płuc odwiedziło kilkanaście grup szkolnych i przedszkolnych z Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Gminie Ornontowice. W trakcie krótkich pogadanek dzieci w przystępny sposób dowiedziały się o prowadzonych przez Gminę formach wsparcia wymiany tzw. „kopciuchów” oraz o ogólnych zasadach dbania o środowisko. Humorystycznie można dodać, iż nasze najmniejsze pociechy zawsze mówią prawdę i czasem „zdradzały” jak to faktycznie wygląda u rodziców czy dziadków (spalanie śmieci, segregacja odpadów itp.). Dlatego tak ważne jest edukowanie dzieci i młodzieży, aby po każdym takim działaniu choć cząstka nauki pozostała na przyszłość – mówi Dariusz Spyra, Zastępca Wójta Gminy Ornontowice. 

Tegoroczna akcja “Zobacz, czym oddychasz” dobiegła końca. Wraz z rozpoczęciem kolejnego sezonu grzewczego mobilne płuca ponownie pojawią się w przestrzeni miast i miejscowości, by zwiększać świadomość mieszkańców i promować wymianę kotłów o największej emisji zanieczyszczeń na nowsze, bardziej ekologiczne rozwiązania.  

Fundacja Better Future, założona przez Jarosław Czaję, właściciela Future Processing SA, wsparła innowacyjną kampanię Polskiego Alarmu Smogowego „Zobacz czym oddychasz” sumą 55.000 zł. Celem działalności Fundacji jest ochrona środowiska, a w szczególności przeciwdziałanie zmianom klimatycznym. Polski Alarm Smogowy koncentruje się na walce z zanieczyszczeniem powietrza, które w polskich miastach jest jednym z największych na świecie.  

Karolina Trzcionka, Prezes Fundacji Better Future: Zgodnie z misją Fundacji chcemy tworzyć lepszą przyszłość, chroniąc środowisko, dbając o jego czystość i zapobiegając negatywnym zmianom jakie w nim zachodzą. Współpraca z Polskim Alarmem Smogowym to działanie o charakterze głównie edukacyjnym, przez które chcemy uświadomić mieszkańcom regionu jak poważnym problemem jest smog. 

Dzięki finansowemu wsparciu Fundacji Better Future, wizualizację jakości powietrza przez najbliższe kilka miesięcy będą mogli oglądać mieszkańcy miast i miejscowości w województwie śląskim. Nietypowa mobilna instalacja będzie podróżowała – pierwszym przystankiem na jej trasie będzie Imielin, gdzie pojawi się już 10 stycznia. Dwumetrowy model ludzkich płuc „oddycha” pochłaniając zanieczyszczenia powietrza, które osiadają na białej materii pokrywającej instalację. Instalacja zmienia kolor zależnie od jakości powietrza w danym miejscu, tym samym wizualizując stan ludzkich płuc narażonych na oddziaływanie smogu.  

– Spotykam się czasem z opinią, że akcji zwiększających świadomość problemu smogu jest wystarczająco dużo, a realne zmiany nie następują tak szybko, jak powinny. Moim zdaniem akcja z wykorzystaniem sztucznych płuc jest o tyle inna, że pozwala bardzo namacalnie i w sposób przemawiający do wyobraźni zobaczyć czym na co dzień oddychamy – mówi Karolina Trzcionka, prezes Fundacji Better Future. Sztuczne płuca pojawią się w miejscowościach, gdzie aktywnie działają lokalne oddziały Polskiego Alarmu Smogowego i gdzie problem smogu jest najbardziej palący. Poza Imielinem mobilne płuca trafią m.in. do Cieszyna czy Knurowa. W każdej z zaplanowanych lokalizacji instalacja zostanie przez dwa tygodnie.  

– Działacze lokalnych oddziałów Polskiego Alarmu Smogowego od lat walczą o czyste powietrze. Prowadzą różnego rodzaju działania edukacyjne, by poprawić społeczną świadomość szkodliwości zanieczyszczeń powietrza. Pokazują też skąd i jak pozyskiwać finanse na wymianę kotłów. Monitorują normy jakości paliw, normy jakości powietrza i dbają, by przepisy dotyczące czystości powietrza i tzw. uchwały antysmogowe były egzekwowane – dodaje Wojciech Szczypka, aktywista Polskiego Alarmu Smogowego, koordynujący współpracę z Fundacją Better Future. 

Na terenie województwa śląskiego obowiązuje uchwała antysmogowa, która weszła w życie 1 września 2017 r., zakazuje używania kotłów starszych niż 10 lat (2006 r. i starsze), oraz instalacji bez tabliczek znamionowych. Polski Alarm Smogowy w grudniu 2020 szacował, że do końca 2021 roku w woj. śląskim konieczna będzie wymiana 140 tys. kotłów. W 2024 roku wejdą kolejne zapisy uchwały i mieszkańcy będą musieli wymieniać również nowsze piece na paliwa stałe. Do końca sierpnia 2021 mieszkańcy złożyli 20 tysięcy wniosków o dofinansowanie wymiany źródła ciepła w ramach programu Czyste Powietrze. Jednak mamy też programy gminne i miejskie, oferujące dopłaty do wymiany pieca. Część osób nie korzysta ze wsparcia i kupuje nowy kocioł na własną rękę – powiedział Emil Nagalewski, koordynator Polskiego Alarmu Smogowego w woj. śląskim w rozmowie z Oko Press. Częścią kampanii „Zobacz czym oddychasz” będzie akcja informacyjna pokazująca możliwości finansowania wymiany piecy. Dzięki temu mieszkańcy zyskają nie tylko świadomość poziomu zanieczyszczeń ale też wskazówki dotyczące tego, jak sytuację można poprawić.  

W bieżącym sezonie grzewczym modele płuc staną w czterdziestu miejscowościach w dziewięciu województwach, pokazując mieszkańcom jakiej jakości powietrzem oddychają. Start kampanii zbiega się z Dniem Czystego Powietrza, który od kilku lat obchodzony jest przez alarmy smogowe w całej Polsce.  

To rekordowa liczba miejscowości, do których trafi nasza instalacja – mówi koordynatorka projektu Magdalena Kozłowska – Startujemy zazwyczaj w okolicach Dnia Czystego Powietrza (14 listopada), kiedy to w polskich domach na szeroką skalę rozpoczyna się spalanie węgla i drewna, czyli praktycznie rozpoczyna się sezon smogowy. 

Zgodnie z szacunkami analizy Europejskiej Agencji Środowiska (EEA) w 2019 r. w Unii Europejskiej 307 000 osób zmarło przedwcześnie z powodu złej jakości powietrza. Wg. szacunków agencji 58% — czyli 178 000 zgonów – można było uniknąć, gdyby na terenie UE osiągnięto zgodny z wytycznymi WHO poziom jakości powietrza (5 µg/m3).  

Informacje dodatkowe: 

Europejski wskaźnik jakości powietrza  przedstawia — prawie w czasie rzeczywistym — dane o jakości powietrza w Europie, pozwalając użytkownikom sprawdzić jakość powietrza w obszarze, w którym mieszkają lub do którego podróżują. 

Europejska przeglądarka jakości powietrza w miastach  porównuje średnie poziomy pyłu drobnego w 323 europejskich miastach w okresie dwóch ostatnich lat kalendarzowych. 

Przeglądarka danych o krajowej emisji zanieczyszczeń powietrza  zapewnia dostęp do danych o emisji zanieczyszczeń powietrza zgłaszanych przez państwa członkowskie UE w ramach dyrektywy o nowych krajowych pułapach emisji (NEC). 

Centrum danych o zanieczyszczeniu powietrza  zapewnia dostęp do wszystkich istotnych danych EEA o zanieczyszczeniu powietrza w Europie. 

Zanieczyszczenie powietrza: wpływ na nasze zdrowie  obrazuje, jak narażenie na pył drobny przyczynia się do występowania zachorowań i przedwczesnych zgonów w Europie i pokazuje dystrybucję obciążeń w społeczeństwach Europy.